Veilig leren door fouten te maken.

Wil je leren? Maak fouten!

Als je wilt leren, moet je fouten maken. Belangrijk voor het maken van fouten is het hebben van een veilige omgeving waarin je fouten kunt en mag maken. Bedrijven als Google geven medewerkers de ruimte om fouten te maken en daarbij van deze fouten te leren. Hoe kun je experimenteren met nieuwe technieken als alles meteen goed moet gaan? Geef medewerkers de ruimte en de veiligheid om te leren en te experimenteren.

Waarom is fouten maken goed?

Onze wereld zou er vandaag de dag een stuk anders uitzien als er geen fouten gemaakt zouden zijn. Neem alleen al de wereld beroemde gele Post-its. Het doel van onderzoeker Spencer Silver was een super sterke lijm ontwikkelen. Echter er kwam een lijm uit die minder sterk was dan de lijm die ze al hadden binnen 3M. De lijm was sterk genoeg dat het iets lichts kon laten plakken, maar zwak genoeg dat het geen lijmresten achterliet. Toen een collega van Spencer een bladwijzer nodig had, combineerde die collega de lijm met papier en de Post-it was geboren.

Nog een aantal voorbeelden die per ongeluk ontstonden zijn:

• De ontdekking van kattengrind door Edward Lowe.
• WD40 (de 40^e poging van het bekende middel in de blauw/rode spuitbus).
• Penicilline (ontstaan door het laten slingeren van Petri schaaltjes).
• Bubbeltjesplastic (was al behang bedoeld).
• Pacemaker (plaatsen van een verkeerde weerstand in een hart ritme monitor).

Dit zijn allemaal voorbeelden van situaties waarin mensen terecht kwamen terwijl ze dit niet gepland hadden. Ze bleven van de situatie leren en probeerden, of ze pasten het product of het gebruik hiervan aan. Ze leerden van hun fouten en paste zich aan.

Leren omgaan met fouten!

Om een omgeving te creëren waarin fouten gemaakt kunnen worden, zijn een tweetal zaken belangrijk:

1. De mindset van het bedrijf.
2. De instelling van de medewerker.

De mindset van het bedrijf

Stimuleer je als manager de medewerker om buiten hun comfort zone te gaan? Laat je een medewerker soms een bijna te grote uitdaging aangaan? Met andere woorden, stretch je je mensen? Houd er dan rekening mee dat zaken ook fout kunnen gaan!

Hoe wordt er binnen het bedrijf omgegaan met fouten die dan gemaakt worden? Worden de fouten afgestraft of beloond? Het belonen van fouten kan op verschillende manieren. Je kunt de “Fout van de maand” invoeren. Dit is de fout waar de meeste mensen iets van kunnen leren of hebben geleerd. En het gaat niet alleen om de fout, maar ook om de bijbehorende oplossing en leerproces. Je kunt hier heel ver in gaan door er zelfs een prijs aan te hangen.

Daarnaast kun je denken aan hoe wordt een fout van een medewerker geadresseerd? Wordt er gevraagd “Waarom heb jij die fout gemaakt?” of wordt er gevraagd “Ergens heb ik als manager iets niet goed gedaan. Wat moet ik in de toekomst anders doen zodat dit niet meer gebeurt?” Het is een grote stap om als mens niet de fout bij een ander te leggen maar te kijken wat je zelf had kunnen doen. Het is menselijk om dit moeilijk te vinden. Als je laat zien dat je de fout eerst bij jezelf zoekt, helpt dit mee om mensen zich veilig te laten voelen. Als de eerste vraag (“Waarom heb jij die fout gemaakt?”) aan je gesteld wordt, is een natuurlijke reactie om in de verdediging te schieten. Bij de tweede manier van vragen is iemand eerder geneigd om na te denken over wat hij zelf anders had kunnen doen in plaats van de fout echt bij de ander te zoeken. Ook zal de persoon aan wie de vraag gesteld wordt sneller met verbeterpunten voor zichzelf aankomen. Durf je al manager kwetsbaar op te stellen. Je bent ook een mens. Je maakt zelf ook fouten. Durf die te erkennen en openlijk toe te geven. Als je als leiding gevende al niet aangeeft dat je fouten maakt, hoe kun je dan verwachten dat je medewerkers voldoende vertrouwen hebben om hun nek uit te steken.

De instelling van de medewerker

Eerst een vraagje;

Wat is de grootste angst van medewerkers op het werk?

1. Spreken voor een grote groep.
2. Omgaan met moeilijke klanten.
3. Conflict met staf en management
4. Een fout maken
5. Geen van bovenstaande

Welk antwoord dacht je? Het bedrijf Accountemps heeft een onderzoek gedaan en bijna een derde van de medewerkers vindt het maken van een fout op de werkplek hun grootste angst. Antwoord D dus. Had je dit verwacht?

Als manager zijnde probeer je je medewerkers uit te dagen om nieuwe dingen te proberen. Er is echter niets zo eng als het onbekende. Als iets niet bekend is, kun je het verkeerd doen. Als een medewerker zich niet veilig voelt, dan zal hij het risico niet nemen om iets nieuws te proberen. Want als het verkeerd gaat, hij een fout maakt, krijgt hij het op zijn bordje.

Heel begrijpelijk allemaal en zeker menselijk, maar hoe herken je een medewerker die zich niet veilig genoeg voelt om nieuwe dingen te proberen? Een onzekere medewerker kan het volgende gedrag vertonen; hij vermijdt verantwoordelijkheid, speelt op veilig, legt de schuld bij anderen, neemt verlof rond belangrijke momenten, meldt zich ziek, legt alles vast en ontwikkelt meer procedures en regels.

Wat kun je er aan doen als er geen vertrouwen is? De eerste vraag is hoe de mindset van het bedrijf is. Waarom toont de medewerker dergelijk gedrag. Daarnaast is het goed te realiseren dat de medewerker zelf zal moeten inzien dat hij zich niet veilig voelt. Hij moet zich een aantal zaken gaan afvragen: “Waarom voel ik me niet veilig?” “Waar ben ik bang voor?” “Wat gaat er dan gebeuren als ik een fout maak?” “Sta ik er dan alleen voor of kan ik terugvallen op het team waarin ik werk?” “Staat mijn manager achter me?”. Een Scrum master kan iemand helpen als hij zich niet veilig voelt. Een aantal dingen zijn dan van belang:

1. Betrek de persoon actief. Sta naast hem (soms letterlijk).
2. Moedig het maken van fouten aan. En dan bedoel ik niet het soort fouten dat onvermijdelijk is. Als je ongeteste software uitrolt, weet je dat zaken fout gaan. Dit is niet de bedoeling. Maar denk bijvoorbeeld aan het gebruiken van een nieuwe techniek.
3. Maak mensen verantwoordelijk en laat ze zich ook verantwoordelijk voelen.
4. Vragen, vragen, vragen, vragen, vragen! Als je weet dat die persoon veel kennis heeft over een bepaald onderdeel, stel die persoon dan ook vragen hierover.
5. Angst feestjes. Haal mensen uit hun comfortzone en doe bijvoorbeeld op een onverwachte plaats een bijeenkomst.
6. Wees bereikbaar. Zorg dat mensen met je in gesprek kunnen als dat nodig is. Zeg niet alleen dat je deur altijd open staat, maar zet hem ook open.
7. Wees eerlijk over je eigen fouten.
8. Neem angst weg.

Experimenteer en leer van je fouten

Wil je als bedrijf innoveren, zorg dan voor het juiste klimaat waarin ruimte is om te experimenteren. Realiseer je dat er zaken fout zullen gaan. Geef mensen daarin de ruimte. Als er fouten gemaakt worden, laat iedereen hiervan leren. Veroordeel mensen niet op hun fouten. Beoordeel mensen op hetgeen geleerd is. Experimenteer, faal, leer en begin opnieuw. Net zo lang totdat de gewenste uitkomst bereikt is.